Geçenlerde bekar bir Türk öğrenci ile sohbet ederken bana A.B.D.’de kalmak istediğini, bunun için bir Amerikan vatandaşı ile evlenmesi gerektiğini, ama sahte bir evlilik yapmak istemediğini söyleyip benden akıl vermemi istedi. Ona çeşitli tavsiyelerde bulundum. Farkettim ki bu sorun sadece ona mahsus değil; tartışılması ve çözüm üretilmesi gereken bir konu.
A.B.D.’de yaşayan Türk nüfusunun hızla arttığı ve yaklaşık 300.000 olduğu tahmin ediliyor. Nüfus arttıkça evlilikler de artıyor. Evlilik aile kurmak için şart olmakla beraber yaşadığımız çağda yürütülmesi emek isteyen ve toleranslı olmayı gerektiren bir müessese. Nitekim insanlar senelerce flört ettikten sonra evlenip 6 ayda boşanabiliyor. Birkaç hafta içerisinde tanışıp evlenen ve mezara dek süren evlilikler de var. Yani eş seçimi bir “kesin bilim” değil.
Bu girizgahtan sonra Amerika’daki Türklerin evliliklerine bir bakalım beraberce.
- Amerikalılarla yapılan aşk evlilikleri: İkinci ve sonrası nesil Türkler için bir sıkıntı yok pek fazla. Ama ilk nesil Türkler için bu tür evlilikler pek başarılı olmuyor. Erkeklerimiz annesini, kadınlarımız babasını görmek istiyor eşinde. Geleneklerimiz, damak tadımız, temizlik anlayışımız, dinimiz vesaire tutmadığı için bir süre sonra karşılıklı mutsuzluklar ortaya çıkıyor. Birçoğu çocuklarının hatırına devam ediyor evliliğe.
- Amerikan vatandaşı olabilmek için parayla yapılan sahte evlilikler: Yasadışı olan bu evlilikleri tasvip etmek mümkün değil.
- Bir Amerikalı ile ‘güya’ aşk ama aslında vatandaşlık için yapılan evlilikler: Amerikalı eş kandırıldığının farkına vardığında boşanmak istiyor ve hatta yetkili makamlara şikayetçi oluyor. Bu arada bir de çocuk olmuş ise felaketin boyutları artıyor. Velayet davaları ve boşanma süreci derken yine ciddi ve uzun süreli mutsuzluklar yaşanıyor.
- Türkiye’den ithal gelin/damat getirerek yapılan evlilikler: Bu tür evliliklerin birinci nesil Türkler için başarılı olma ihtimali var. Ama birinci nesil Türk’ün Amerika’da kalma süresi arttıkça bu ihtimal azalıyor çünkü Türkiye’den getireceği eşi sisteme adapte etmek riskini taşımak istemiyor. Aynı sebeple ikinci ve üçüncü nesil için başarı şansı çok daha düşük. İthal gelin veya damat Amerika şartlarına, diline ve sistemine adapte olana dek yılllar geçiyor. İthal damatların işi daha da zor çünkü çalışma izni alana dek evde oturmaya mahkum oluyor ve eşlerinin ‘parasını yemeği’ kendilerine yediremiyorlar. Erkeğin çalışıp para kazanmasına alışmış kadınlar da bu duruma tepki veriyorlar bir süre sonra.
- Amerika’da yaşayan Türk ailelerin çocukları ile yapılan evlilikler: Hem Amerikan sistemine uyum hem de geleneklerimize, yemeklerimize, kültürümüze, ortak değerlerimize uygunluk açısından makul ve cazip bir seçenek.
Avrupa’da yaşayan gurbetçi vatandaşlarımız 1960’lardan beri yukarıda bahsettiğim evlilik türlerinin hepsini denediler. Onlara göre bunların içerisinde en başarılı olanı gurbetçiler arası yapılan evlilikler. Bu yöntem Amerika’da da uygulanabilir. Bunun için evlenme çağına gelmiş gençlerimizi çeşitli programlar düzenleyerek bir araya getirme, tanıştırma ve görüştürme imkanları oluşturulabilir. Amerika’da öğrenim için bulunan, çalışma izinleri olmadığı için henüz para kazanamayan ve fakat ahlaklı ve geleceği parlak Türk öğrencilere de fırsat verilmeli. Amerika’da başarılı ve sözü dinlenir bir azınlık olmak istiyorsak, bunu sağlam aileler kurarak yapacağız.
