Son zamanlarda bir deizm akımı var özellikle genç kesim arasında. Deizmin yükselişinde İslam dininin çok fazla ibadet ve fıkha evrilmesinin bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Ama bu evrilmenin yüzyıllar içerisinde doğal olarak geliştiğini düşünüyorum. Militarize ve kurallar manzumesi halinde İslamı yaşanmadığı takdirde İslamdan ve imani çizgiden uzaklaşılacak endişesiyle bu noktaya gelindiğini düşünüyorum.
Ama bu çağda bu yöntem artık tutmuyor. Bilgiye ulaşmanın bu kadar kolay olduğu bir dönemde insanları militarize bir şekilde ibadet etmeye teşvik etmek veya insanları bir şeyhi takip ettirmek çok zor. Eskiden bu yöntem başarılı olmuş çünkü insanlar kurallar ve kanunlara daha çok riayet etmiş. Belki ciddi cezası olduğu için de olmuş olabilir. Kanunlar zenginiyle, fakiriyle, uyanığıyla, safıyla hepimizi aynı seviyede ve adaletle hüküm verir. İnsanların eskiden daha az dikkat dağılması yaşadığı ve ulaşılabilir bilgi daha kısıtlı olduğu için daha ihlaslı kalabildiğine inanıyorum.
Neticede unutmayalımki bu din veya başka dinler bizim gibi bir insan olan peygamberlerin anlattıklarından manzum. Hele bir de peygamberin kredibilitesini düşürmeye matuf birçok argüman üretilmişse, dinlere inanmamak, ibadetleri yerine getirmemek, sadece ahlaklı olmak ve bir Yaratıcıya inanmak hem kolay hem de mantıklı gelebiliyor birçok insana.
Ahlak çok mühim ve şart. Ama iman yoksa bir çuval inciri berbat edebiliyor. Ahlaksızsan cezası var bu dünyada. Ama iman etmek çok daha zor. Çünkü neticede gayba yani bilinmeyene veya şüphe barındıran birşeye inanıyorsun.
İslam dini insani ahlaken olgunlastirmak için emir ve yasaklarını koymuş. Herbirinin bir hikmeti ve insan için olumlu bir katkısı var. Ayrıca bütün ibadetlerin ve muamelatın bir dış bir de iç yönü var. Dış yönü insan bedenini temiz, sağlam ve zinde tutmak için, iç yönü ise iç dunyasını, ahlakını rafine etmek ve maneviyatını güçlendirmek içindir.
Bu dünya imtihan dünyası. İman ise dereceli, artıp azalan ve dolayısıyla değişken bir olgu. Zaten aksi takdirde imtihan olmazdı. İbadetin imanı korumada çok önemli bir yer tuttuğunu düşünüyorum. Dinimizin hergün 5 vakit namazı ve yılda bir ay orucu aslında imanı korumak ve tazelemek için verdiği bir reçete olduğunu düşünüyorum. Gelin bu Ramazan ayını imanımızı tazelemek için bir fırsat olarak bilelim.