Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) 1998’de modüler olarak inşa edilmeye başlamış ve zamanla büyütülerek kullanılmaya devam edilen bir uzay istasyonu. Daha çok deney ve gözlem yapmak için kullanılan ISS’in ileride Ay’a ve Mars’a yapılacak seyahatlerde atlama taşı olarak ta kullanılması bekleniyor. ISS hakkındaki diğer enteresan bilgiler şöyle:
- ISS yeryüzünden 410 km yükseklikte, alçak yörüngede, dünyayı her 93 dakikada bir turluyor.
- Her ne kadar dünyadaki yerçekiminin %90’ı ISS’te de olsa da, yörüngede çok hızlı (27,600 km/saat) hareket ettiği için dünyaya düşmüyor, ama içindeki astronotlar mütemadi serbest düşüş halindeler ve bunun yarattığı “ağırlıksız” ortamda yüzermiş gibi hareket ediyorlar. Aslında bunun benzerini kısa süreliğine biz de yaşayabiliyoruz dünyada; arabayla bir yokuştan aşağı hızla inerken popomuzun koltuktan kalkması gibi.
- Astronotlar ağırlıksız ortam sebebiyle kendilerini kemerlerle bir yere bağlayarak ayakta uyuyorlar. Ortamdaki radyasyon göz kapaklarınızın altında beyaz yıldızcıkların çakmasına sebep olduğundan derin uyku mümkün değil.
- Ağırlıksız ortamda kaslar kullanılamadığından atrofi yani kas zayıflaması oluyor ve dünyaya dönüşte ayakta durmakta zorlanıyorsunuz. Mesela Kanadalı bir bayan astronot dünyaya geri dönüşünden hemen sonra yaptığı basın toplantısı sırasında yere kapaklandı. Bunu önlemek için NASA astronotlara her gün koşu bandında koşturtuyor.
- Uzun süre ağırlıksız ortamda yaşamak kemik erimesine ve kan dolaşımı bozukluklarına da sebebiyet veriyor.
- ISS’te özel hayat diye bir şey yok. Sadece bir duvarın ufak bir kısmına fotoğraf veya hatıra eşya asma hakları var. Çok küçük kapalı bir alanda aylarca ailelerinden ve dünyadan uzak yaşayan astronotların stres seviyeleri tavan yapabiliyor.
- Astronotların mesaisi sabah 6’da başlıyor ve günde 10 saat çalışıyorlar. Cumartesileri yarım gün, Pazarları tatil.
- Her 24 saatte 16 gündoğumu ve 16 günbatımı olduğundan, düzenli uyku için her gün evrensel saate göre 21:00’da pencereler karartılıyor.
- Yiyecekler vakumlu plastik kaplarda veriliyor. Yemek ısıtıcısı ve buzdolabı var. Benzer şeyleri yemekten sıkılan astronotlar dünyadan gelecek taze sebze ve meyveyi dört gözle bekliyorlar. Yemek sırasında etrafa dökülenler makinaları bozmasın diye özenle toplanıyor.
- Duş yok. Onun yerine su jeti ve ıslak havlu kullanılıyor. Su sarfını azaltmak için de yenilebilir diş macunu kullanıyorlar.
- İki tane tuvalet var. Dışkı vakumla çekilip bir konteynerde toplanıyor. İdrar ise başka bir haznede toplanıyor, temizlenip yeniden içme suyuna çevriliyor.
- Astronotların yıllık kazancı tecrübeyle orantılı olarak 66 bin ile 161 bin $ arasında değişiyor.
Görüldüğü gibi çile çekmeden bilim olmuyor ve astronotluk para için yapılacak iş değil.
Please follow and like us:
